Ο Ουρανός του Οκτωβρίου 2024

Αγαπητοί φίλοι της αστρονομίας, ο μήνας Οκτώβριος μας επιφυλάσσει πληθώρα όμορφων αστρονομικών γεγονότων. Στο νυχτερινό ουρανό, Ωριωνίδες και πλανήτες θα μας κρατήσουν σε εγρήγορση καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα. Ξεχωρίζει όμως η απροσδόκητη εμφάνιση του κομήτη C/2023 Α3 (Tsuchinshan-Atlas).

Ο κομήτης C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS)

Ο κομήτης που ανακαλύφθηκε τον Φεβρουάριο του 2023 και προέρχεται από τις παρυφές του ηλιακού μας συστήματος (Νέφος του Όορτ), έφθασε στο περιήλιό του στις 27/9/2024. Από δικές μας παρατηρήσεις, ήταν οριακά παρατηρήσιμος δια γυμνού οφθαλμού στις 30/09/2024 ενώ μπορούσε να αποτυπωθεί ευκολά με μια φωτογραφική μηχανή (Φωτογραφία 1).

Αν και οι κομήτες είναι εκ φύσεως απρόβλεπτοι, ο συγκεκριμένος κομήτης αναμένεται να είναι εξαιρετικά παρατηρήσιμος μεταξύ 12-15 Οκτώβριου, κατά τη δύση του ήλιου (Γράφημα 1). Αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, θα είναι εφικτό να τον παρατηρήσουμε διά γυμνού οφθαλμού και σιγουρά θα είναι ένα εντυπωσιακό γεγονός για όλους μας. Θυμίζουμε ότι ο προηγούμενος φωτεινός κομήτης που μας χάρισε μοναδικές στιγμές ήταν o κομήτης C/2020 F3 (NEOWISE) το 2020.

Πώς να παρατηρήσουμε τον κομήτη;

Επιλέγουμε ένα σημείο με καθαρό οπτικό πεδίο προς τα δυτικά και κατά προτίμηση μακριά από τα φωτά της πόλης. Στις 18:30, μετά τη δύση του ήλιου, είμαστε έτοιμοι, έχουμε στραμμένο το βλέμμα μας προς τα δυτικά και μόλις αρχίσει να νυχτώνει ο κομήτης θα εμφανιστεί. (Γράφημα 1)

Σημαντικό είναι να επιλέξουμε ένα καλό σημείο (το βουνό μας δίνει καλύτερη δυνατότητα παρατήρησης), να μην ανάβουμε φώτα και να μην κοιτάμε το κινητό μας. Ένα ζευγάρι κιάλια θα ήταν πολύ χρήσιμο στον εντοπισμό καθώς και στην παρακολούθηση. Επίσης με μια φωτογραφική μηχανή και ένα τρίποδα μπορούμε να τον φωτογραφίσουμε (Φωτογραφία 1).

Περισσότερες πληροφορίες για τον κομήτη μπορείτε να βρείτε εδώ: http://astro.vanbuitenen.nl/comet/2023A3.

Ωριωνίδες

Οι Ωριωνίδες είναι μία από τις πιο όμορφες βροχές διαττόντων αστέρων η οποία κορυφώνεται τον Οκτώβριο. Η κορύφωση του φαινομένου παρατηρείται στις 21 Οκτωβρίου, ωστόσο οι Ωριωνίδες είναι παρατηρήσιμες από τις 2 Οκτωβρίου έως τις 2 Νοεμβρίου. Οι καλύτερες ώρες για παρατήρηση του φαινομένου είναι από τις 1.00 π.μ μέχρι την αυγή.

Οι Ωριωνίδες είναι σωματίδια σκόνης, κατάλοιπα από την τεράστια ουρά του κομήτη Χάλεϊ. Τα σωματίδια αυτά, μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα καίγονται λόγω τριβής και δίνουν αυτή την εκπληκτική λάμψη στον ουρανό. Τα μετέωρα των Ωριωνίδων κινούνται με τεράστιες ταχύτητες (υπολογίζεται ότι τα γρηγορότερα έχουν ταχύτητα 66km/s=240000 km/h)

Fun fact: Οι Ωριωνίδες πήραν το όνομά τους από τον Ωρίωνα, επειδή φαίνεται να ακτινοβολούν από τον συγκεκριμένο αστερισμό.

Οι Πλανήτες

Κρόνος: Μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Υδροχόου, καθ΄ όλη τη διάρκεια της νύχτας (φαινόμενο μέγεθος  0,7). Στις 14 Οκτωβρίου ο Κρόνος θα βρίσκεται μόλις 0,3 μοίρες από τη Σελήνη (Γράφημα 2).

Δίας: Από τα μέσα του μήνα, ανατέλλει στις 21:30 και μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Ταύρου με φαινόμενο μέγεθος -2.7. Στις 20/10/2024 ο Δίας θα βρεθεί σε απόσταση 8 μοιρών από το φεγγάρι χαρίζοντάς μας ένα υπέροχο σκηνικό στον ουρανό (Γράφημα 3).

Άρης: Θα τον ξεχωρίσουμε από το χαρακτηριστικό κοκκινωπό χρώμα, ανατέλλει στις 23:30 (15/10/2024), με φαινόμενο μέγεθος 1,2. Καθ΄ όλη τη διάρκεια του μήνα θα βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων (Γράφημα 3) κοντά στους αστέρες Κάστορα και Πολυδεύκη (Castor και Pollux).

Αφροδίτη: Θα την παρατηρήσετε στα δυτικά μετά τη δύση του Ήλιου. Εξαιρετικά φωτεινή με φαινόμενο μέγεθος -3.9 (Γράφημα 1).

Σελήνη και η υπερπανσέληνος

Στις 17 Οκτωβρίου θα έχουμε πανσέληνο. Μάλιστα το φεγγάρι μας βρίσκεται στο περίγειο – την κοντινότερη απόσταση από τη Γη – κάτι που το κάνει να φαίνεται πιο μεγάλο και φωτεινό στον ουρανό! Έτσι, λέμε ότι έχουμε  Υπερπανσέληνο (Supermoon).

---