Ο Μάρτιος σηματοδοτεί τη μετάβαση από τον χειμερινό στον ανοιξιάτικο ουρανό, είναι ο μήνας της εαρινής ισημερίας. Έτσι οι αστερισμοί του Ωρίωνα και του Ταύρου δύουν νωρίς, ενώ ο Λέων και η Παρθένος κυριαρχούν στον ανατολικό ουρανό. Ας δούμε λοιπόν τι ακριβώς μας επιφυλάσσει ο νυκτερινός ουρανός τον Μάρτιο.
Fun fact: Η 20η Μάρτιου σηματοδοτεί την αστρονομική αρχή της άνοιξης στο βόρειο ημισφαίριο.(εαρινή ισημερία)
Οι Πλανήτες
Δίας: Mπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Ταύρου μετά τη δύση του Ήλιου. Εξαιρετικά φωτεινός με φαινόμενο μέγεθος -2.3 δύει στις 01:00. Στις 6/03/2025 ο Δίας θα βρεθεί σε απόσταση 5 μοιρών από το φεγγάρι χαρίζοντάς μας ένα υπέροχο σκηνικό στον ουρανό (Γράφημα 1).
Αφροδίτη: Θα την παρατηρήσουμε στα δυτικά μετά τη δύση του Ήλιου. Εξαιρετικά φωτεινή με φαινόμενο μέγεθος -4.6. Παρατηρήσιμη μέχρι τα μέσα του μήνα καθώς μετά θα χάνεται στο φως του Ήλιου.
Άρης: Θα τον ξεχωρίσουμε από το χαρακτηριστικό κοκκινωπό χρώμα, μετά τη δύση του Ήλιου, με φαινόμενο μέγεθος 1,5. Θα βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων (Γράφημα 1) κοντά στους αστέρες Κάστορα και Πολυδεύκη (Castor και Pollux).
Κρόνος: Αθέατος
Ερμής: Γενικά η παρατήρηση του είναι πολύ δύσκολη καθώς βρίσκεται πολύ κοντά στον Ήλιο. Θα μπορέσουμε να τον παρατηρήσουμε κάτω από την Αφροδίτη, στη δύση του Ηλιού.(Ιδανικές ημερομηνίες 7-14 Μαρτίου)
Ουρανός: Με φαινόμενο μέγεθος 5.7 δεν είναι παρατηρήσιμος δια γυμνού οφθαλμού. Για να τον εντοπίσουμε χρησιμοποιούμε κιάλια ή τηλεσκόπιο. (Γράφημα 1)
Αστερισμοί και Βασικά Αστέρια
Οι κλασσικοί αστερισμοί του χειμώνα, όπως Ταύρος και Ωρίωνας, ολοένα και σβήνουν νωρίτερα στον νοτιοδυτικό ουρανό. Αντίθετα νέοι και λαμπεροί αστερισμοί ξεκινούν να κάνουν την εμφάνισή τους όπως ο Λέοντας, η Παρθένος και ο Βοώτης.
Fun fact: Η περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονά της, ως προς τα αστέρια, διαρκεί 23 ώρες και 56 λεπτά. Σ’ αυτό το γεγονός οφείλεται η εναλλαγή των αστερισμών στον ουρανό.
Αποχαιρετούμε τον Αστερισμό του Ωρίωνα
Ο Μάρτιος μας δίνει τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε για ακόμη λίγο τον επιβλητικό αστερισμό του χειμώνα. Μπορούμε να παρατηρήσουμε τον αστερισμό στα νοτιοδυτικά, με τη δύση του ήλιου, μέχρι και τις 22:00. Ο λαμπρότερoς αστέρας του Ωρίωνα είναι ο Ρίγκελ (Rigel) και τον αναγνωρίζουμε από το χαρακτηριστικό του μπλε χρώμα. Ο δεύτερος σε λαμπρότητα αστέρας του Ωρίωνα είναι ο Μπετελγκέζ (Betelgeuse) με το χαρακτηριστικό κοκκινωπό χρώμα (Φωτογραφία 1). Για όσους διαθέτουν τηλεσκόπιο, πρόκληση αποτελεί το νεφέλωμα του Ωρίωνα.
Ο «βασιλιάς» Λέοντας και το Βασιλικό Αστέρι (Regulus)
Υποδεχόμαστε στον ουρανό τον Λέοντα. Το σχήμα του αστερισμού παραπέμπει αρκετά σε λιοντάρι, οπότε η διαδικασία εντοπισμού γίνεται ιδιαίτερα εύκολη. Έπειτα μπορούμε να εστιάσουμε στο λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού. Το αστέρι φέρει την ονομασία Βασιλίσκος (Regulus) και θα μπορούμε να το εντοπίσουμε εύκολα στις 11 Μαρτίου, ακριβώς κάτω από το φεγγάρι (Γράφημα 2).
Fun fact: Η τριάδα του Λέοντα (Leo Triplet) είναι μια συνάθροιση γαλαξιών που εντυπωσιάζει κάθε ερασιτέχνη αστρονόμο. Για την παρατήρηση απαιτείται τηλεσκόπιο με διάμετρο τουλάχιστο 150 mm.
O αστερισμός της Παρθένου με το φωτεινό αστέρι Στάχυς (Spica)
Ανατολικά του Λέοντα θα εντοπίσετε τον αστερισμό της Παρθένου (Γράφημα 2). Αν και είναι ο μεγαλύτερος ζωδιακός αστερισμός σε έκταση, θα πρέπει να δουλέψουμε αρκετά τη φαντασία μας για τη σχηματική απεικόνιση του. Ο αστερισμός απεικονίζει μια γυναικεία μορφή, που στην ελληνική μυθολογία πίστευαν ότι είναι η Περσεφόνη, κόρη της θέας Δήμητρας. Το πολύ φωτεινό αστέρι Στάχυς (Spica) θα μας διευκολύνει στον εντοπισμό του αστερισμού.
Η μαγεία της Σελήνης-Πανσέληνος 14/3/2025
Στις 6 Μαρτίου το φεγγάρι μας θα βρίσκεται στο πρώτο τέταρτο, δηλαδή φωτιζόμενο από τον ήλιο μας κατά το ήμισυ (Φωτογραφία 2). Θα το παρατηρήσουμε με τη δύση του ηλίου στον αστερισμό του Ταύρου (Γράφημα 1). Με το πέρασμα των ημερών το φεγγάρι θα φαίνεται ολοένα και φωτεινότερο στον ουρανό φτάνοντας στο μέγιστο, όπου στις 14 Μαρτίου θα έχουμε πανσέληνο.
Fun fact: Η σελήνη όταν δεν βρίσκεται στην φάση της πανσέληνου, μας δίνει τη δυνατότητα να εστιάσουμε ακόμη καλύτερα στους κρατήρες.
Φωτογραφία 1: Πρώτο τέταρτο της Σελήνης