Αγαπητοί φίλοι της αστρονομίας, οι όμορφες αυγουστιάτικες νύχτες εκτός από στιγμές χαλάρωσης, μας δίνουν και τη δυνατότητα για ευχάριστες αστρο-περιηγήσεις. Οι δύο υπερ-πανσέληνοι (Super Moon), οι Περσείδες και η εμφάνιση των πλανητών είναι μερικά γεγονότα που θα μας απασχολήσουν αυτό τον μήνα.
Δύο υπερπανσέληνοι – 1/08/2023 και 30/08/2023
Δύο υπερ-πανσελήνους επιφυλάσσει ο φετινός Αύγουστος με την πρώτη να λαμβάνει χώρα την Τρίτη 1η Αυγούστου και τη δεύτερη στις 30 Αυγούστου. Μάλιστα το φεγγάρι και στις δυο πανσελήνους θα βρίσκεται στο περίγειο – την κοντινότερη απόσταση από τη Γη – γεγονός που θα το κάνει να φαίνεται μεγαλύτερο και φωτεινότερο. Το φαινόμενο αυτό αποκαλείται Υπερπανσέληνος (Supermoon).
Η δεύτερη πανσέληνος αποκαλείται Μπλε Φεγγάρι (Blue Moon) καθώς εμφανίζεται για δεύτερη φορά μέσα στον ίδιο μήνα. Να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν πρόκειται το φεγγάρι να αλλάξει χρώμα τη συγκεκριμένη ημέρα.
Fun fact: Η δεύτερη πανσέληνος κατά τη διάρκεια του μήνα αποκαλείται “Μπλε Φεγγάρι” καθώς σχετίζεται με την αγγλική έκφραση «once in a blue moon», μια έκφραση που λέγεται όταν κάποιος θέλει να τονίσει τη σπανιότητα ενός συμβάντος.
Αστροπαρατήρηση στον αρχαίο ναό με συνοδεία ήχων αρχαίας λύρας και ποίησης – 31/08/2023
Αστροπαρατήρηση στον αρχαίο ναό με συνοδεία ήχων αρχαίας λύρας και ποίησης
Η ομάδα του House of Science θα συμμετέχει στην παρακολούθηση της Πανσελήνου στο Ιερό του Απόλλωνα στις 31/08/2023. Η εκδήλωσή θα ξεκινήσει στις 19:00 δίνοντας τη δυνατότητα στους παρευρισκόμενους να παρακολουθήσουν την ανατολή της Σελήνης μέσα από το Ιερό του Απόλλωνα. Θα υπάρχουν τηλεσκόπια για την παρακολούθηση της Σελήνης και του πλανήτη Κρόνου καθώς και διάλεξη με ουρανογραφία. Περισσότερες πληροφορίες για την εκδήλωση στον πιο κάτω σύνδεσμο: www.hos.cy/apollo
Περσείδες – Κορύφωση του φαινομένου στις 12/8/2023
Η βροχή διαττόντων αστέρων (ή βροχή πεφταστεριών) είναι ένα από τα πλέον φαντασμαγορικά αστρονομικά φαινόμενα που μπορούμε να απολαύσουμε κάθε χρόνο. Η παρατήρηση του φαινομένου είναι εξαιρετικά απλή και δε χρειάζεται κάποιος ιδιαίτερος εξοπλισμός. Η κορύφωση του φαινομένου παρατηρείται στις 12 του μηνός, ωστόσο οι Περσείδες είναι πρακτικά παρατηρήσιμες από τις 17 Ιουλίου έως τις 24 Αυγούστου. Οι καλύτερες ώρες για παρατήρηση του φαινομένου είναι από τις 1.00 π.μ μέχρι την αυγή, ειδικά τις νύχτες που δεν έχουμε Σελήνη.
Φέτος οι συνθήκες είναι ιδανικές για παρατήρηση του φαινομένου, αφού τις ήμερες που κορυφώνεται το φαινόμενο (10-14 Αυγούστου) η Σελήνη θα ανατέλλει τις πρωινές ώρες και θα είναι φωτισμένη κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό.
Οι Περσείδες είναι η λαμπρότερη θερινή βροχή πεφταστεριών. Στην πραγματικότητα είναι σωματίδια σκόνης, κατάλοιπα από την τεράστια ουρά του κομήτη Swift-Τuttle, που δεν είναι μεγαλύτερα από ένα κόκκο άμμου. Τα σωματίδια αυτά, μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα καίγονται λόγω τριβής και δίνουν αυτή την εκπληκτική λάμψη στον ουρανό. Κάθε καλοκαίρι -συγκεκριμένα στις 12 Αυγούστου- η τροχιά της Γης βρίσκεται στην πιο κοντινή απόσταση από τα απομεινάρια του κομήτη και έτσι προκαλείται αυτό το φαινόμενο.
Fun fact: Τα πεφταστέρια ή μετέωρα στην πραγματικότητα είναι σωματίδια σκόνης που μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα καίγονται λόγω τριβής και δίνουν αυτή την εκπληκτική λάμψη στον ουρανό.
Για να δούμε τις Περσείδες επιλέγουμε ένα ξέφωτο, σε σκοτεινό μέρος, μακριά από τη φωτορύπανση των πόλεων. Έχουμε στραμμένο το βλέμμα μας συνεχώς προς τον ουρανό (μια αναπαυτική καρέκλα σχεδόν σε οριζόντια θέση ίσως να είναι απαραίτητη). Δεν ανάβουμε φώτα και δεν κοιτάμε το κινητό μας, απλά χαλαρώνουμε και υπομονετικά απολαμβάνουμε τον νυχτερινό ουρανό (χρειάζεται υπομονή και αρκετός χρόνος για να απολαύσουμε στην ολότητά του το φαινόμενο).
Αστερισμοί
Σκορπιός και Τοξότης
Αν θέλουμε να παρατηρήσουμε τους επιβλητικούς αυτούς αστερισμούς δεν έχουμε πάρα να στρέψουμε το βλέμμα μας στα νοτιοδυτικά, μετά τη δύση του ήλιου. Ο Τοξότης έχει χαρακτηριστικό σχήμα τσαγιέρας με τη λαβή να βρίσκεται αριστερά και το στόμιο δεξιά. Στον αστερισμό του Σκορπιού εντοπίζουμε το ιδιαίτερα φωτεινό άστρο Αντάρης και το άστρο με το όνομα Shaula, που στα αραβικά σημαίνει «υψωμένη ουρά» και παριστά το κεντρί του σκορπιού. H παρατήρησή μας μπορεί να γίνει ακόμη πιο συναρπαστική μακριά από τα φώτα της πόλης, όπου μεταξύ των δυο αστερισμών θα εντοπίσουμε τη ζώνη του Γαλαξία μας.
Fun fact: Η ζώνη του Γαλαξία μας φαίνεται σαν ελαφριά νέφωση να διασχίζει τον ουρανό από τον Βορρά προς τον Νότο.
Οι Πλανήτες
- Αφροδίτη: Κρυμμένη στο λυκόφως.
- Κρόνος: Aνατέλλει στις 20:10 (στα μέσα του μήνα) και μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Υδροχόου με φαινόμενο μέγεθος 0.5*.
- Δίας: Από τα μέσα του μήνα, ανατέλλει στις 23:15 και μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Κριού με φαινόμενο μέγεθος -2.5*.
- Άρης: Κρυμμένος στο λυκόφως
*Με τον όρο φαινόμενο μέγεθος (m, apparent magnitude) περιγράφουμε τη λαμπρότητα ενός αντικειμένου όπως την αντιλαμβανόμαστε από τη Γη. Μάθετε περισσότερα για το χαρακτηριστικό μέγεθος και πώς μας βοηθά στις αστροπαρατηρήσεις στο άρθρο εδώ.