Αγαπητοί φίλοι της αστρονομίας, καθώς το καλοκαίρι ξεπροβάλει ο νυχτερινός ουρανός αλλάζει και μας δείχνει το καλοκαιρινό του πρόσωπο. Ο μήνας Ιούνιος μας επιφυλάσσει μια μικρή έκπληξη καθώς μας φέρνει μια ηλιακή έκλειψη παρατηρήσιμη από την Κύπρο. Ετοιμαζόμαστε λοιπόν με χαλαρή διάθεση να περιηγηθούμε στους καλοκαιρινούς αστερισμούς και να εντοπίσουμε τους καινούριους μας ουράνιους στόχους.
Αστερισμοί και βασικά αστέρια
Ο Αρκτούρος στον Αστερισμό του Βοώτη και ο Στάχυς (Spica) στον αστερισμό της Παρθένου
Οι αστερισμοί του Βοώτη και της Παρθένου ίσως να δυσκολεύουν στην σχηματική απεικόνιση τους, ωστόσο μπορούμε εύκολα να οδηγηθούμε σ’ αυτούς εντοπίζοντας τα φωτεινά αστέρια τους. Ο Αρκτούρος είναι το λαμπρότερο αστέρι στον Βοώτη και ένας εύκολος τρόπος για να το βρούμε είναι να χρησιμοποιήσουμε την Μεγάλη Άρκτο (το τηγάνι). Προεκτείνοντας την καμπύλη που σχηματίζει η λαβή του τηγανιού (Αλκάιντ, Μιζάρ και Αλιόθ), όπως φαίνεται στο σχήμα, οδηγούμαστε στον Αρκτούρο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η ονομασία του άστρου στην ουσία σημαίνει «η ουρά της άρκτου». Συνεχίζοντας περαιτέρω την καμπύλη, θα συναντήσουμε ένα ακόμη λαμπρό αστέρι τον Στάχυ (Spica).
Fun fact: Ο Αρκτούρος έχει κοκκινωπό χρώμα ενώ ο Στάχυς μπλε. Τα διαφορετικά χρώματα στα αστέρια οφείλονται στην θερμοκρασία τους. Έτσι, τα κόκκινα αστέρια είναι πιο ψυχρά και συνήθως μεγάλης ηλικίας, ενώ τα μπλε αστέρια είναι πιο νέα και πιο θερμά.
Ο Αντάρης στον αστερισμό του Σκορπιού
Καλωσορίζουμε τον Σκορπιό, ίσως τον πιο χαρακτηριστικό αστερισμό του καλοκαιριού. Το σχήμα του αστερισμού παραπέμπει αρκετά σε Σκορπιό, οπότε η διαδικασία εντοπισμού γίνεται ιδιαίτερα εύκολη. Στα μέσα του μήνα θα τον δούμε να εμφανίζεται ολόκληρος στον νοτιοδυτικό ουρανό γύρο στις 09:30 μ.μ. Το χαρακτηριστικό κοκκινωπό αστέρι του αστερισμού είναι ο Αντάρης.
Fun fact: Η ονομασία του Αντάρης προέρχεται από τις λέξεις «αντί» και «Άρης» δηλαδή ο ανταγωνιστής του Άρη. Πολλές φορές θα δούμε τον πλανήτη Άρη να εμφανίζεται κοντά στον Αντάρη και έτσι να υπάρχει ένας όμορφος «ανταγωνισμός»
Οι πλανήτες
Δίας Από τα μέσα του μήνα, ανατέλλει γύρω στις 22.15 και μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον αστερισμό του Τοξότη.
Ο Δίας είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος και ιδιαίτερα φωτεινός στον ουρανό. Όσο οδεύουμε προς το καλοκαίρι, τόσο νωρίτερα θα ανατέλλει στον νυχτερινό ουρανό. Δεν θα δυσκολευτείτε ιδιαίτερα να τον εντοπίσετε στα ανατολικά καθώς θα ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα ουράνια σώσματα τόσο σε μέγεθος όσο και σε φωτεινότητα. Για τους φίλους που διαθέτουν αστρονομικό εξοπλισμό ο πλανήτης Δίας προσφέρεται για παρατήρηση. Μάλιστα πολλές φορές, αποτελεί τον ιδανικό στόχο για αρχάριους χρήστες τηλεσκοπίου ώστε να αρχίσουν τις παρατήσεις τους. Η παρατήρηση του Δία, μέσα από ένα τηλεσκόπιο οποιουδήποτε μεγέθους, είναι εντυπωσιακή καθώς μας φανερώνει τους τέσσερεις μεγαλύτερούς του δορυφόρους και τις κινήσεις τους.
Κρόνος Aνατέλλει γύρω στις 22:30 (στα μέσα του μήνα) και μπορούμε να τον εντοπίσουμε κοντά στον Δία.
Άρης Ανατέλλει γύρω στις 01:15 το πρωί (στα μέσα του μήνα) και μπορούμε να τον εντοπίσουμε στον αστερισμό του Υδροχόου.
Ερμής και Αφροδίτη Δύσκολα παρατηρήσιμοι, χάνονται γρήγορα στο λυκόφως και λυκαυγές.
Τα παιχνίδια της Σελήνης με τον Ήλιο
Έκλειψη Σελήνης στην παρασκιά της Γης Την Παρασκευή (5/6/2020) καθώς η σελήνη μας θα βρίσκεται στην φάση της Πανσελήνου, θα έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε το φαινόμενο της σεληνιακής έκλειψης στην παρασκιά της Γης (Penumbral Lunar Eclipse). Κατά την παρατήρηση, η Σελήνη θα καλύπτεται από ένα πέπλο «απαλής» σκιάς. Η έναρξη του φαινομένου (είσοδος της Σελήνης στην παρασκιά της Γης) θα ξεκινήσει στις 20:45 με την κορύφωση του φαινομένου να αναμένεται στις 22:24.
Fun fact: Oι εκλείψεις της Σελήνης παρατηρούνται μόνο σε νύχτες με πανσέληνο, κατά τις οποίες τα τρία ουράνια σώματα (Ήλιος – Γη – Σελήνη) μπορούν να ευθυγραμμιστούν.
Μερική έκλειψη Ηλίου (26.4% κάλυψη του Ηλιακού δίσκου)
Την Κυριακή (21/6/2020), θα έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε το φαινόμενο της μερικής έκλειψης Ηλίου (Partial Solar Eclipse). Το φαινόμενο θα ξεκινήσει το πρωί της Κυριακής, στις 07:33, με την είσοδο της Σελήνης στον ηλιακό δίσκο. Η κορύφωση του φαινομένου αναμένεται στις 08:27 π.μ όπου και θα παρατηρήσουμε τον ηλιακό δίσκο να καλύπτεται κατά 26.4%. Η έκλειψη θα ολοκληρωθεί στις 09:27 το πρωί με την έξοδο της σελήνης από τον ηλιακό δίσκο.(Περισσότερα για την ηλιακή έκλειψη καθώς για την εκδήλωση παρακολούθησης του φαινομένου σε λίγες μέρες)
Fun fact: Ο εκλείψεις σελήνης και ηλίου συμβαίνουν πάντα κατά ζεύγη. Η παρατήρηση ωστόσο των ηλιακών εκλείψεων εξαρτώνται πολύ από την τοποθεσία του παρατηρητή στη Γη.
Προσοχή! Σε καμία περίπτωση δεν παρατηρούμε τον ήλιο χωρίς ειδικό εξοπλισμό.
Η παρατήρηση του φαινομένου μπορεί να γίνει μόνο με ειδικά γυαλιά. Στο house of science διατίθενται ειδικά προστατευτικά γυαλιά τα οποία τηρούν όλες τις προδιάγραφες για την ασφαλή παρατήρηση του φαινομένου. Προμηθευτείτε τα ειδικά γυαλιά έγκαιρα κάνοντας κλικ εδώ.
Όπως και πέρσι, έτσι και φέτος προσφέρουμε για όλους τους φίλους της αστρονομίας και του διαστήματος μια σειρά από εργαστήρια και αστροπαρατηρήσεις. Σκοπός του προγράμματος, είναι η γνωριμία μικρών (από 10 ετών) και μεγάλων με την επιστήμη της αστρονομίας. Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.
