Αγαπητοί φίλοι της αστρονομίας, ελπίζουμε να είστε όλοι καλά και ο μήνας Μάιος να μας βρει έξω στη φύση στις αγαπημένες μας αστροπαρατηρήσεις. Ο Μάιος είναι συνδεδεμένος με την έναρξη της καλοκαιρίας, γεγονός που ευνοεί την ενασχόληση μας με την παρατήρηση του ουρανού. Μέσα από την περιγραφή που έχουμε ετοιμάσει, θα περιηγηθούμε στο νυχτερινό ουρανό του Μαΐου.
Αποχαιρετώντας την Αφροδίτη
Η Αφροδίτη εξακολουθεί να κλέβει την παράσταση στο νυχτερινό ουρανό! Ωστόσο η παρακολούθηση της θα είναι εφικτή μέχρι τα μέσα του μήνα αφού οδεύοντας προς το τέλος του Μαΐου θα τη δούμε να χάνεται στο λυκόφως. Έτσι, κατά το πρώτο μισό του μήνα θα την εντοπίζουμε στο δυτικό ουρανό μετά την δύση του Ήλιου. Η επόμενη εμφάνιση της Αφροδίτης στο νυχτερινό ουρανό θα γίνει τον Ιούλιο, αλλά κατά τις αυγινές ώρες και στον ανατολικό ουρανό. Φροντίστε λοιπόν να απολαύσετε την λαμπρή Αφροδίτη όσο ακόμα είναι εφικτό στον βραδινό ουρανό.
Fun fact: Αυγερινός και Αποσπερίτης είναι η λαϊκή ονομασία της Αφροδίτης ανάλογα με τηv ώρα εμφάνισης της στον ουρανό, μιας και καποτε εμφανίζεται πριν την αυγή και άλλοτε μετά την δύση. Για το μήνα Μάιο μπορείτε να δείτε τον Αποσπερίτη (Αφροδίτη) με τη δύση του Ήλιου ενώ για το μήνα Ιούλιο τον Αυγερινό (Αφροδίτη) πριν την ανατολή.
Αστερισμοί και βασικά αστέρια
Αστερισμοί ονομάζονται διάφορες ομάδες αστέρων στον ουρανό. Η ονομασία των αστερισμών προέρχεται από την αρχαιότητα, όπου και είναι επηρεασμένοι από τη μυθολογία. Έτσι, τα περισσότερα σχήματα παριστάνουν μυθολογικά ζώα και ήρωες της αρχαιότητας. Συνολικά υπάρχουν 88 διαφορετικοί αστερισμοί σε ολόκληρο τον ουράνιο θόλο (βόρειο και νότιο ουρανό). Στο άρθρο μας προσπαθούμε να εστιάσουμε στους πιο εμφανείς αστερισμούς του μήνα.
Η μεγάλη άρκτος και ο Πολικός Αστέρας (Polaris)
Ίσως ο πιο γνωστός αστερισμός. Έχει το χαρακτηριστικό σχήμα «τηγανιού» και για το μήνα Μάιο, βγαίνει στο βόρειο ουρανό με τη δύση του Ήλιου. Επεκτείνουμε τη φανταστική γραμμή που ενώνει τα δύο άστρα της βάσης του “τηγανιού” και βρίσκουμε τον Πολικό Αστέρα.
Fun fact: Ο Πολικός αστέρας είναι το μοναδικό αστέρι που βρίσκεται πάντα στην ίδια θέση στον ουράνιο θόλο καθώς βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον άξονα περιστροφής της Γης. Χρησιμοποιώντας τον πολικό αστέρα μπορούμε να προσανατολιστούμε καθώς μας δείχνει τη διεύθυνση του βορρά.
Ο «βασιλιάς» Λέοντας και το Βασιλικό Αστέρι (Regulus)
Θα τον αναγνωρίσουμε μόλις νυχτώσει κοντά στο ζενίθ. Το σχήμα του αστερισμού παραπέμπει αρκετά σε λιοντάρι, οπότε η διαδικασία εντοπισμού γίνεται ιδιαίτερα εύκολη. Έπειτα μπορούμε να εστιάσουμε στο λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού. Το συγκεκριμένο αστέρι φέρει την ονομασία Βασιλίσκος (Regulus) και αποτελείται από σύστημα πολλαπλών άστρων (τουλάχιστον 4). Οι αρχαίοι Έλληνες εδίναν μεγάλη σημασία στο αστέρι αυτό, μιας και φαινομενικά βρίσκεται στην καρδιά του λέοντα.
O αστερισμός της Παρθένου με το φωτεινό αστέρι Στάχυς (Spica)
Ανατολικά του Λέοντα θα εντοπίσετε τον αστερισμό της Παρθένου. Αν και είναι ο μεγαλύτερος ζωδιακός αστερισμός σε έκταση, θα πρέπει να δουλέψουμε αρκετά την φαντασία μας για τη σχηματική απεικόνιση του. Ο αστερισμός απεικονίζει μια γυναίκεια μορφή όπου στην ελληνική μυθολογία πίστευαν ότι είναι η Περσεφόνη, κόρη της θέας Δήμητρας. Το πολύ φωτεινό αστέρι Στάχυς (Spica) θα μας διευκολύνει στον εντοπισμό του αστερισμού.
Πλανήτες
Ερμής και Αφροδίτη σε απόστασή 1 μοίρας
Στις 22 Μαΐου, Ερμής και Αφροδίτη θα βρεθούν πολύ κοντά και θα είναι παρατηρήσιμοι με τη δύση του ηλίου. Η απόσταση τους θα είναι μόλις μια μοίρα (αυτό είναι ίσο με το πλάτος που καλύπτει το μικρό μας δάκτυλο εάν το προβάλουμε στον ουρανό). Με το γυμνό μάτι θα είναι πολύ εύκολο να εντοπίσουμε τη Αφροδίτη, αλλά όχι τον Ερμή. Με τα κιάλια μας όμως, αν στοχεύουμε την Αφροδίτη τότε θα δούμε και τους δύο κόσμους ταυτόχρονα!
Άρης
O γνωστός και ως «κόκκινος πλανήτης» ανατέλλει γύρω στις 3:00 το πρωί και
μπορούμε να τον εντοπίσουμε στον αστερισμό του Υδροχόου.
Δίας
Ανατέλλει γύρω στις 1:00 το πρωί και μπορούμε να τον εντοπίσουμε στον αστερισμό
του τοξότη.
Κρόνος
Aνατέλλει γύρω στις 1.30 το πρωί, μπορούμε να τον εντοπίσουμε στον αστερισμό
του αιγόκερου.
Η μαγεία της Σελήνης
Το φεγγάρι πάντα μαγνητίζει τα βλέμματα μας όπου και αν βρίσκεται στον νυχτερινό ουρανό. Η μαγεία της σελήνης ίσως να έγκειται στο γεγονός ότι κάθε νύχτα παρουσιάζει ένα διαφορετικό πρόσωπο τόσο στη φωτεινότητα όσο και στην ώρα εμφάνισης της. Κατά τις αρχές του Μαΐου, η Σελήνη θα βρίσκεται στο πρώτο τέταρτο, δηλαδή φωτιζόμενη ολοένα και περισσότερο από τον ήλιο μας. Όσο περνάνε οι μέρες η φωτεινότητα της θα αυξάνεται μέχρι και την 7η Μαΐου, όπου θα έχουμε πανσέληνο. Τη συγκεκριμένη μέρα το φεγγάρι θα βρίσκεται στο περίγειο, γεγονός που θα μας δώσει ακόμη μια Υπερπανσέληνο (Supermoon). Στη συνέχεια του μήνα θα δούμε τη φωτεινότητα της να μειώνεται φτάνοντας στο ελάχιστο 22 Μαΐου όπου και θα έχουμε νέα σελήνη.
Fun fact: Οι νύχτες με νέα σελήνη είναι ιδανικές για αστροπαρατήρηση καθώς το φεγγάρι δεν φωτίζει τον ουρανό, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα της παρατήρησης ενώ οι ουράνιοι στόχοι εμφανίζονται πιο έντονα.
Για προχωρημένους αστροπαρατηρήτες και αστροφωτογράφους
Ο Κομήτης C/2017 T2 (PanSTARRS) για το μηνά Μάιο θα βρίσκετε στο βόρειο ουρανό, με προβλεπόμενο φαινόμενο μέγεθος 8. Θα τον παρατηρήσουμε χρησιμοποιώντας ένα τηλεσκόπιο με διάμετρο τουλάχιστο 150 mm. Στις 22 του μήνα ο κομήτης θα βρεθεί κοντά στους γαλαξίες M81-M82 αποτελώντας ένα ξεχωριστό θέαμα-πρόκληση για τους φίλους της αστροφωτογραφίας.
Εκπαιδευτικά εργαστήρια αστρονομίας
Όπως και πέρσι, έτσι και φέτος προσφέρουμε για όλους τους φίλους της αστρονομίας και του διαστήματος μια σειρά από εργαστήρια και αστροπαρατηρήσεις. Σκοπός του προγράμματος, είναι η γνωριμία μικρών (από 10 ετών) και μεγάλων με την επιστήμη της αστρονομίας. Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.
